Nieuws

En: https://www.nporadio1.nl/…/13308-99-alex-roeka-recenseert-d…

Ik open het programma met onderstaand gedicht.

GELUIDEN

Zoals van de vogels,
de blauwe en witte duiven
vroeger thuis, koerend op de dakgoot.
Of de Turkse tortels ’s morgens in de tuin
van mijn oom, de kluizenaar, de drinker,
die nergens bijhoorde, ook niet bij zijn vrouw.
De roep van de koekoek in de stille middag,
waardoor het nog leger en vreemder werd
op het Brabantse land.
Geluiden van vanzelfsprekende geborgenheid.
En dan de nachtelijke geluiden in huis,
het gerucht van inbrekers en moordenaars,
waardoor je als kind angstig wakker lag
en pas insliep
als het eindelijk licht werd tussen de bomen.
En zomers de buitenboordmotor die met zijn sputterend, brommend en borrelend geluid
de Maas opengooide voor een dag van zwierend plezier.
Ontelbare geluiden, die op een onuitsprekelijke manier
In elke periode opnieuw je leven definiëren.
Zoals het kleine, uiterst breekbare piepen
van pasgeboren katjes in de hooimijt
en later het gekrijs vol angst en verbijstering
als ze in de gracht werden gegooid
en spartelend de kant probeerden te bereiken
en meteen weer teruggesmeten als hen dat lukte.
En de onvermijdelijke merel
met zijn boeddhistisch gezang in de avondstraat.
Het naargeestige knarsen van grint,
het kraken van deuren, vloeren en trappen – vader,
die midden in de nacht terugkomt uit het café
en de dreiging in de onverstaanbare stemmen daarna.
Of de zee die sissend langs de boeg glijdt
van een zich door de Golf van Biskaje
ploegende zeesleper, waarop je probeert weg te varen
van je verleden naar een ander, nieuw, eigen leven.
Of het gieren van de wind langs de verstaging,
het klapperen van het zeil
en het beuken van de golven tegen de boot
als je in een zware storm door Het Kanaal vaart.
Het vijandige geluid van de natuur voor wie de mens
geen enkele betekenis heeft.
De krekels in de Provence,
die met hun geluid van eeuwigheid
nog eens op mystiek niveau benadrukken
wat de storm je heeft geleerd.
Het krassen van de schaatsen,
het zingende ijs daaronder
of het tikken van de derailleur als je in De Alpen
met je fiets een berg oprijdt:
de geluiden van verhoorde gebeden.
En de muziek natuurlijk, de intro’s die zeggen:
‘Stil, let op, dit moet je horen’.
De levenslust van Vivaldi en Mozart,
het religieuze heimwee van Beethoven, Schubert en Bach.
En de brullende saxofoons
van de eerste rock and roll natuurlijk,
die de belofte verkondigden van een vrij, gulzig
en erotisch leven.
Hoe Satisfaction begint:
van huis gelopen, heul zoekend in de nacht.
Of Eric Clapton, die subtiel vingerend aan
Have You Ever loved A Woman begint.
Of de diepgaande tokkel van Leonard Cohen bij Suzanne,
JJ Cale aan de oever van de Mississippi
loom groovend met een stevige joint in zijn mond.
En dan het meest diepe en hevige:
de stemmen, de melodieuze negerstemmen
schor en hees schurend van wat eeuwenlang gebeurd is,
dieper en donkerder dan motorgeluid
en helderder dan welke vogel ook.
De schreeuw van Little Richard, Otis Redding,
Aretha Franklin en Nina Simone, pijn die vreugde wordt,
Ellende die zich tot extase verheft.
En blanke vrouwenstemmen zo licht, vrolijk
en verleidelijk ironisch dat je ze met je mond aan wilt raken.
Of Bob Dylan met duizelingwekkende zinnen
door imaginaire buurten slingerend.
En bij zonsopgang het lege, onheilspellende gekwetter
van vogels weer in het plantsoen
als je terugkeerde uit de stad.
De schurende lakens, het piepende bed,
de ingehouden doodszucht van het liefdesspel
of het snikken van gevoelens,
die te groot worden,
zoals op een begrafenis als de muziek
het besef oproept van het vluchtige
en ontoereikende…
Tussen niets en niets
de verloren schreeuw van het leven.
En daarna het allerlaatste geluid, dat er altijd is
en er altijd zal zijn,
die oorverdovende afwezigheid van geluid,
het geluid van de stilte.